Balsamino(-glandulouso)
Impatiens glandulifera
Balsaminaceae
Autre noum : Barsamino.
Noms en français : Balsamine de l'Himalaya, Balsamine glanduleuse.
Descripcioun :Vaqui uno balsamino que nous vèn de l'Imalaia. Es une grando planto que trachis dins li lono e proche de ribiero. Se recounèis à si fueio dentado emé de glando roujo e groupado pèr 3 e mai. Li flour van de rose à pourpre. Coume pèr tóuti li basalmino, li fru madur peton dins li det.
Usanço :La planto douno lou bòmi, fai pissa e caga. Èi tambèn un antiseptique.
Port : Grango erbo
Taio : 1 à 1,5 m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Impatiens
Famiho : Balsaminaceae
Ordre : Ericales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 5 cm
Flourido :
Estiéu - Autouno
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1700 m
Aparado : Noun
Remarco : Planto envahissènto
Juliet à óutobre
Liò : Ribiero
- Lono
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Óurigino Asìo-Sud
Ref. sc. : Impatiens glandulifera Royle, 1833
Majoufié
Fragaria viridis
Rosaceae
Àutri noum : Fraguié, Ambrouso.
Nom en français : Fraisier vert.
Descripcioun :Aquéu majoufié (o fraguié) douno d'èr au fraguié coumun, que s'arregardas pas de proche pòu engana eisa. Trachis dins li bos fres de colo e de basso mountagno majamen dins li blachiero. Sèmblo adounc à Fragaria vesca, pamens èi mai grand e fort dins touto si partido ; li flour soun pu grando (souvènt > 20 mm). Se destrìo peréu emé si fueio mai pelouso e subretout si fueioun dóu "calice" que soun revessa sus lou fru (escarta encò dóu fraguié coumun).
Usanço :Lou fru èi de segur manjadis, mai pas tant bon qu'aquéu dóu fraguié, Fragaria vesca (mèfi pamens de l'equinocoucoso). Li flour e li fueio soun tambèn bono à manja. Se fai de tè emé li fueio. Touto la planto fai pissa e èi tounico e depurativo. Li racino soun bono contro la cagagno (astringènto).
Port : Erbo
Taio : 8 à 50 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Fragaria
Famiho : Rosaceae
Ordre : Rosales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 14 à 25 mm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Mai à jun
Liò : Blachiero
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico-Centre-Ouèst
Ref. sc. : Fragaria viridis Weston, 1771